Migotanie cienia to naturalne zjawisko, które towarzyszy nam w codziennym życiu. Wywołują je cienie rzucane przez poruszające się obiekty w słoneczny dzień. W przypadku turbin wiatrowych zjawisko to budzi jednak wiele wątpliwości. Czy rzeczywiście może być uciążliwe? Jak wpływa na najbliższe otoczenie i ludzi znajdujących się w pobliżu? W poniższym artykule przedstawimy jak, dzięki nowoczesnym technologiom oraz precyzyjnemu planowaniu farm wiatrowych, ogranicza się jego występowanie i oddziaływanie do minimum.

Efekt migotania cienia – czym jest i dlaczego nie stanowi realnego zagrożenia?

Migotanie cienia to zjawisko, które naturalnie występuje w naszym otoczeniu.  Możemy go doświadczyć np. przejeżdżając rowerem przez strefy światła i cieni rzucanych przez drzewa w słoneczny dzień. W przypadku turbin wiatrowych powstaje on w wyniku obrotu łopat wiatraka, a jego nasilenie i występowanie jest zależne od specyficznych warunków meteorologicznych i usytuowania geograficznego farm wiatrowych. Najczęściej jest zauważalny rano, późnym popołudniem oraz zimą, kiedy słońce znajduje się nisko na niebie, a rzucane przez wiatraki cienie są wydłużone.

Jeżeli chodzi o farmy wiatrowe, czas trwania takiego efektu można precyzyjnie oszacować dzięki symulacjom komputerowym, które uwzględniają parametry turbiny, jej orientację względem sąsiadujących budynków, ukształtowanie terenu, liczbę słonecznych dni w roku oraz inne lokalne uwarunkowania. Przy prawidłowo zaplanowanej lokalizacji turbin wiatrowych efekt ten występuje bardzo rzadko. W Polsce czas jego trwania wynosi zaledwie kilkadziesiąt godzin w ciągu roku.  Co więcej, realne warunki – takie jak drzewa, wiaty czy inne obiekty mogą dodatkowo ograniczać występowanie jego występowanie.

Efekt migotania cienia a zdrowie

Często mylnie uważa się, że migotanie cienia generowane przez farmy wiatrowe może wywoływać lub nasilać objawy padaczki światłoczułej – rzadkiej formy epilepsji, charakteryzującej się nadwrażliwością na bodźce świetlne.

Jednak, jak zaznacza Brytyjskie Stowarzyszenie Epilepsji, aby efekt migotania cienia generowanego przez turbiny wiatrowe mógł wpłynąć na osoby cierpiące na tę chorobę, muszą zostać spełnione jednocześnie trzy warunki:

• Prędkość obrotowa turbiny: łopaty musi obracać się z prędkością powyżej 3 Hz, podczas gdy nowoczesne komercyjne turbiny wiatrowe działają ze znacznie mniejszą częstotliwością – poniżej 2 Hz.
• Warunki pogodowe i ustawienie słońca: słońce musi być wystarczająco jasne, ustawione pod odpowiednim kątem w stosunku do turbiny, aby cienie były intensywne i długie.
• Bliskość osoby z epilepsją światłoczułą: osoba musi znajdować się w określonej odległości od turbiny i patrzeć w jej kierunku, mając słońce ustawione bezpośrednio za wiatrakiem.

Dzięki obowiązującym regulacjom, które nakazują odpowiednie oddalenie farm wiatrowych od zabudowań mieszkalnych, a także niskim prędkościom obrotowym turbin, ryzyko nasilenia objawów u chorych na padaczkę światłoczułą związane z znikomym generowaniem efektu migotania cienia przez wiatraki, jest znikome.

Ponadto w nowoczesnych turbinach wiatrowych wyeliminowano efekt migotania światła, który mógłby powstawać przez odbijanie promieni słonecznych od obracających się śmigieł. Udało się to osiągnąć dzięki zastosowaniu specjalnych farb i materiałów, które temu zapobiegają. Farmy wiatrowe pozostają zatem bezpiecznym i przyjaznym dla zdrowia źródłem energii.

Podsumowanie

Nowoczesne farmy wiatrowe, dzięki precyzyjnemu planowaniu i zaawansowanym technologiom, minimalizują efekt migotania cienia oraz światła, który jest naturalnym, choć czasem mylnie rozumianym zjawiskiem. Badania potwierdzają, że prawidłowo zaprojektowane farmy wiatrowe położone w odpowiednim miejscu wywołują ten efekt niezwykle rzadko. Dodatkowo, nowoczesne materiały i rozwiązania konstrukcyjne zmniejszające częstotliwość obrotów łopat i odbić światła, a tym samym potencjalnych skutków zdrowotnych osób przybywających w ich pobliżu. Dzięki tym działaniom farmy wiatrowe są w pełni bezpiecznym, przyjaznym dla społeczności i najbliższego otoczenia źródłem czystej energii.

Źródła:

• Energetyka Wiatrowa Fakty, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, s. 11
• Wind Turbines And Photosensitive Epilepsy